Wat heeft Dilsen-Stokkem te winnen bij de bouw van een gascentrale?

De effecten op de omgeving zijn te groot, de baten te klein.

Nodig voor het algemeen belang? Neen hoor … een stoom- en gascentrale gaat ons nooit voldoende helpen in de tekorten en bovendien komen er torenhoge boetes van Europa omwille van de CO2 uitstoot.

In het kort

  • Om de sluiting van de kerncentrales mogelijk te maken plant men in Dilsen-Stokkem de bouw van een gas- en stoomcentrale.
    • daardoor loopt er momenteel een openbaar onderzoek.
    • enerzijds laat de keuze voor de locatie aan het kanaal Dils-Energie toe om koelwater op te nemen en te lozen in de Zuid-Willemsvaart.
    • anderzijds is het op deze manier makkelijk om aan te sluiten op bestaande gas- en electriciteitsnetwerken.
  • Dils-Energie wordt een stoom en gascentrale met een capaciteit van 920 MegaWatt.
  • Deze centrale komt langs het kanaal in Rotem en zal bestaan uit een turbine en een recuperatieketel.
  • Voor het operationeel houden van een gascentrale zijn weinig mensen nodig:
    • Gascentrales zijn er voor gekend om weinig werknemers per m2 nodig te hebben.
    • Eรฉn bedrijf uit de logistieke sector stelt op dezelfde oppervlakte gemiddeld 20 keer meer mensen te werk.
  • Dils-Energie zal op 18 januari om 20u00 een (digitale) toelichting van het project geven. Inschrijven is hierbij verplicht door uiterlijk 14 januari uw aanwezigheid te bevestigen per mail naar milieu@dilsen-stokkem.be

Ik vraag me echt af wat de inwoners van Dilsen-Stokkem te winnen hebben bij de bouw van een gascentrale? Sterker nog … dit wordt gerechtvaardigd vanuit het algemeen belang (energietekorten bij sluiting kerncentrales) … maar klopt dat wel?

Wil je ons helpen …

Meer detail nodig

Wie gaat er bouwen?

Momenteel zijn Advanced Power Holdings (NL) BV en Advanced Power Europe GmBH, beiden dochter van Advanced Power AG, gezamenlijk eigenaar van Dils-Energie NV.

Advanced Power AG is een Zwitsers privรฉbedrijf waarvan het doel is het ontwikkelen, het verkrijgen en het beheren van stroomopwekkingsprojecten en eraan gerelateerde infrastructuurprojecten in Europa en Noord-Amerika.

Geen enkele eigenaar heeft dus een link met Dilsen-Stokkem. (*) De huidige zetel van Dils-Energie ligt in Hasselt.

Om te voldoen aan de milieuwetgeving diende het bedrijf in 2013 reeds een milieuvergunningsaanvraag in voor de bouw van een elektriciteitscentrale met twee STEG-eenheden. In 2014 werd een milieuvergunning verleend door de deputatie van provincie Limburg. Een stedenbouwkundige vergunning werd (nog) niet bekomen en het project werd tot op heden nog niet gerealiseerd.

Met het voorliggende project zou Dils-Energie in de mogelijkheid zijn om 870 tot 920 MWe aan bijkomende en flexibele productiecapaciteit te voorzien op Belgisch grondgebied tegen de winter van 2025/2026.

Om dit mogelijk te mken zullen Fluxys (gas) en Elia (electriciteit) de noodzakelijke uitbreidingen voorzien.

Niets te winnen dus voor de inwoners van Dilsen-Stokkem! Zelfs het management van deze gascentrale komt niet uit onze stad.

De site

De stoom- en gasturbine zal in het noordoosten van de industriezone โ€˜Rotemโ€™ staan.

In het noorden van de industriezone bevindt zich een groenzone. Ten zuidoosten en ten zuiden bevinden zich gebieden die als woonzone (met landelijk karakter) zijn aangeduid. Ten zuidwesten en ten westen, zijn de omgevende zones ook als โ€˜groenzone aangeduidโ€™.

De zones ten zuidwesten, ten westen en ten noordwesten van de industriezone zijn aangeduid als โ€˜biologisch belangrijkโ€™ en โ€˜biologisch zeer waardevolโ€™. De zone ten noorden van de industriezone โ€˜Rotemโ€™ is van regionaal belang voor vogels. Ongeveer 2,5 km ten noordwesten van het industrieterrein staat in de vogelatlas een gebied met โ€˜nationaal belangโ€™ aangeduid.

De belangrijkste motivatie voor deze locatie is de nabijheid van da aansluiting van het 380 kVV HV grid en de aansluiting met de Zuid-Willemsvaart voor inname en lozing van koelwater. Als gevolg daarvan nemen de koelcellen het oostelijke gedeelte van het terrein in.

Het project

De geplande centrale bestaat uit een aardgasgestookte gasturbine met generator en een recuperatieketel voor de productie van hoge, midden en lage druk stoom. Door de gasturbine wordt omgevingslucht aangezogen en naar de verbrandingskamer geleid.

Daar wordt een brandstof (aardgas of andere gasvormige of vloeibare brandstof) verbrand met de zuurstof uit de comprimeerde lucht. De verbrandingsgassen worden vervolgens over de turbine geรซxpandeerd om de generator aan te drijven.
De rookgassen van de gasturbine bevatten na expansie in het turbinegedeelte nog steeds een grote hoeveelheid warmte. De warmte uit de rookgassen wordt in de recuperatiestoomketel omgezet in stoom op verschillende drukniveaus.

Stedenbouwkundige vraag

In het kader van dit project zijn momenteel door de eigenaar volgende acties gevraagd:

  • Algemene nivellering van het terrein op niveau 46 m waardoor alle installaties op hetzelfde niveau
    kunnen worden geรฏnstalleerd.
  • Verbindingen met de wegen en het omliggende land worden gemaakt via dijken.
  • Aanvraag van een vergunning voor het innemen van water en het lozen van water in het kanaal.
  • Bouw van de verschillende gebouwen met kantoorfunctie of industriรซle doeleinden.

Tijdens de werffase zal er eveneens een extra zone voorzien zijn ten zuidwesten van de site voor de plaatsing van werfcontainers, een aantal parkeerplaatsen en de tijdelijke stockage van uitgegraven grond.

Op 28 december 2020 werd het openbaar onderzoek gestart.

Hopelijk komen er genoeg bezwaarschriften om ons stadsbestuur te overtuigen van dit niet toe te staan. Niemand in Dilsen-Stokkem heeft iets aan de bouw van deze gascentrale!

Architectuur

De meeste gebouwen worden van het industrieel type. Het industriรซle karakter wordt ook doorgetrokken naar de bemande gebouwen op de site. Op basis van het 3D- volume model wordt duidelijk dat de delen van de installatie die de visuele impact bepalen de schouwen zijn (op 75 m boven het terreinniveau), het ketelhuis (op 55 m boven het terreinniveau) en de turbinegebouwen (op 35 m boven het terreinniveau). De hoogte van de koeltorens bedraagt 31,3 m boven het terreinniveau.

Ten opzichte van de verkavelingsvoorschriften wijken de vooropgestelde bouwhoogte van de installaties af. Grote afwijkingen zijn volgens de verkavelingsvoorschriften enkel mogelijk via een โ€˜omgevingsrapportโ€™. Dit โ€˜omgevingsrapportโ€™ dient een onderzoek te bevatten van de ruimtelijke en/of landschappelijke inpassing van het geplande project.

Aanvraag is er al van 2013

In 2013 werd er in het milieu effecten rapport (MER) besloten dat de visuele impact aanvaardbaar is in deze industriรซle omgeving. Er werd in 2013 een milieuvergunning verkregen waarin dus reeds rekening werd gehouden met de afwijking van de verkavelingsvoorschriften.

Toen, in 2013, werd er nog geen bouwvergunning aangevraagd. Wat heeft Dilsen-Stokkem bezield om deze gascentrale toe te staan?

Bijsturing in 2020

3D Gascentrale Dilsen-Stokkem

Daarom werd in de MER-screening (2020) de impact van de wijziging van de layout (1 schouw van 75
m
, 1 ketelhuis van 55m en 1 turbinegebouw van 35 m) besproken en beoordeeld. Concluderend dat dezelfde besluiten bleven gelden.

Vervolgens werd een schriftelijke aanvaarding bekomen van de Vlaamse waterwegen voor de bouw van het pompstation langsheen het kanaal. Aangevuld met de connectiepunten voor het innemen en afgeven van water aan de Zuid-Willemsvaart.

Veiligheid

De volledige site is toegankelijk via wegen, waardoor een gemakkelijke toegang tot de belangrijkste gevels mogelijk wordt. Deze wegen zijn voorzien op zwaar verkeer om brandweervoertuigen zonder belemmering toe te laten op alle wegen van de site.
De hele site is voorzien van een brandkranen netwerk, geplaatst met een onderlinge afstand van minder dan 100 meter.
Hoge daken zijn steeds bereikbaar via een vast trapconstructie teneinde evacuatie van elke niveau toe te laten, alsook de brandweer toegang te verlenen voor interventie op grote hoogte van dit gebouw (boven 20m van mobiele ladders). Aanvullend voor deze interventie plaatst men een droog kolom. Deze voorziening geeft de brandweer de mogelijkheid hun mobiele blusinstallatie onderaan en bovenaan het gebouw te koppelen om zo het hoogteverschil te overwinnen.

De site is omgeven door een hek dat de toegang tot het terrein beperkt.

Ongetwijfeld zal deze gascentrale sterk beveiligd worden. We willen immers niet geconfronteerd worden met rampen zoals in Bionerga centrale in Houthalen. Als er zoveel beveiligingsinspanningen nodig zijn, waarom doen we dit dan? Wat heeft Dilsen-Stokkem aan een beveiligde gascentrale?

Klimaat en milieu

CO2-uitstoot

Er is nog iets dat het de gascentrales moeilijk maakt: hun CO2-uitstoot (voor deze centrale: 357g CO2eq/kWh).

  • Als de centrale aan 100% vermogen werkt, stoot hij per uur evenveel CO2 uit als 30.000 auto’s die aan 90km/h rijden.
  • Als de centrale aan gemiddeld 60% vermogen werkt, stoot hij per jaar evenveel CO2 uit als 720.000 auto’s die per jaar gemiddeld 20.000km rijden.

Dat ze CO2 uitstoten past niet binnen het plaatje om tegen 2050 klimaatneutraal te worden. De hoop is dan ook dat de centrales de komende decennia hun uitstoot alsnog verminderen. Ze kunnen bijvoorbeeld elektriciteit opwekken door hernieuwbaar gas te verbranden in plaats van fossiel aardgas. Die is hoger dan bij kerncentrales. Daarom moeten gascentrales op termijn hun CO2 terugdringen. Maar als ze dat gaan doen wordt de electriciteit die ze opwekken dubbel zo duur.

Klimaatimpact gas- en kolencentrales (bron: Visie vergroenen gascentrale – Natuur en Milieu Nederland)

Milieu

Naast de te verwachten CO2-impact is er stikstof-uitstoot. Ook hier krijgen we een geschenk van 2254 ton stikstof op jaarbasis. Nochtans zijn de zones ten zuidwesten, ten westen en ten noodwesten aangeduid als biologisch belangrijk en zeer waardevol.

Elke Rotemnaar ziet iedere dag de volgels trekken van Rotem naar Stokkem in de ochtend en ‘s avonds in omgekeerde richting!

Op ongeveer 1 km ten noorden en 1,4 km ten zuidwesten bevinden zich habitat (Natura 2000) gebieden.

Het water van de Zuid-Willemsvaart moet voldoen aan de kwaliteit voor drinkwater. Bij de werking van de centrale zal enerzijds water onttrokken worden uit de Zuid-Willemsvaart, om te gebruiken als koelwater. Anderzijds zal de koelwaterspui weer gelost worden in het kanaal. In het milieu-effecten rapport van 2013 is er sprake van 772.000 liter per uur. In de mengzone kan de temperatuur met 3 graden stijgen.

Zo zal er bij het lozen vrije chloor in het kanaal terecht komen. Er wordt gerekend op natuurlijke afbraak (in het kanaal) van deze lozing.

Geluid

De koeltorens en de schoorstenen zullen extra geluid produceren. Voor locaties op 500 m afstand van de centrale zal dit (geschat) net geen 30dB zijn (dit is te vergelijken met continue gefluister op 5 meter). Bijvoorbeeld de Allemansweg, Eindestraat, Vaartstraat zitten in dit gebied, maar ook de Kruishoefstraat en het hele natuurgebeid ten westen van de site.

Voor locaties op 200 meter zal dit ongeveer 40 dB zijn (te vergelijken met het geroezemoes in een klaslokaal).

Tewerkstelling

Voor de tewerkstelling moeten we het al helemaal niet doen. Gascentrales zijn gekend voor weinig tewerkstelling per ha ruimtebeslag.

Tijdens de bouwperiode van de centrale, die ongeveer 3 jaar in beslag zal nemen, zal men ongeveer 300 mensen uit allerlei streken van het land aan de slag hebben. Dat zal aangevuld worden met specialisten van de bouwheer.

Op zijn site geeft Dils-Energie aan van 50 medewerkers direct aan te werven. Alhoewel zelfs dat een zeer lage tewerkstelling per m2 is, denken wij dat dit niet eens gehaald zal worden (zo stelden de centrales in Seraing, Gent, Angleur en Izegem samen slechts 40 mensen te werk).

Ook wat dit betreft zullen er weinig mensen uit Dilsen-Stokkem werk vinden en kansen krijgen! Wat heeft Dilsen-Stokkem aan deze gascentrale?

Wat heeft Dilsen-Stokkem aan een gascentrale?

Niets dus. Letterlijk en figuurlijk niets …

Bij een kernuitstap zouden minstens 7 nieuwe gascentrales nodig zijn voor een slordige 9 miljard euro, zo wordt beweerd. (Bron: Greenpeace)

Het algemeen belang dienen …

Ten eerste, niemand stelt vandaag nog voor om zo veel nieuwe gascentrales te bouwen. Het misverstand zit in een verkeerde interpretatie van een studie van Elia uit november 2017. Een studie die onze energieregulator als niet realistisch bestempelde. Men schat dat er 5900MW โ€œthermisch vermogenโ€ nodig is na de kernuitstap. Ervan uitgaand dat de oudere gascentrales zouden sluiten, zouden er dan 3600MW (of het equivalent van 9 gascentrales van 400MW) moeten bijkomen. Nooit heeft Elia beweerd dat dit allemaal nieuwe grote gascentrales moeten zijn. Er zijn andere opties!

Men vergeet ook te zeggen dat Elia ondertussen die cijfers zelf nuanceert. De belangrijkste opmerking van de CREG was dat de helft van dat โ€œthermisch vermogenโ€ minder dan 100 uur per jaar nodig is (dat is 1% van de tijd!). Welk bedrijf investeert miljarden in een dure nieuwe turbine om die maar 1% van de tijd te gebruiken? Niemand, juist.

Ten tweede, vijf van de zeven kerncentrales gaan sowieso dicht tegen 2025. We spreken dus over 2 reactoren of รฉรฉn derde van het bestaande kernpark. Dit even in perspectief plaatsen: Vorig jaar produceerde kernenergie 34% van onze elektriciteit, en die elektriciteit vertegenwoordigt 19% van de totale energievraag in Belgiรซ (bv: de meeste autoโ€™s gebruiken nog altijd olie en geen elektriciteit). Vandaag is kernenergie dus 6% van de Belgische energie, als er 2 open blijven nog 2%.

Ten derde, zelfs Europa twijfelt aan het nut van gascentrales in Belgiรซ en is een diepgaand onderzoek gestart naar de intenties om gascentrales te subsidiรซren.

… niet met een gascentrale waar Dilsen-Stokkem niets aan heeft

Om nu te denken dat we door een gascentrale in Dilsen-Stokkem Belgiรซ gaan redden … dat is het debat verengen tot die 2%. En in de (foutieve) hypothese dat kerncentrales รฉรฉn op รฉรฉn vervangen zouden moeten worden door nieuwe gascentrales, zouden er bij sluiting van โ€œslechtsโ€ 5 van de 7 reactoren nog steeds nieuwe gascentrales moeten bijkomen, waar dus ook een subsidiesysteem voor moet bestaan.

Dit misverstand bij het lokale beleid moet dus de wereld uit. Laten we duidelijk wezen: het bouwen van gascentrales is niet wenselijk en lost het probleem niet op. Die gascentrales zijn een tijdelijk middel in de transitie, geen doel. Ze dienen niet om de kerncentrales te vervangen, maar om de transitie in goede banen te leiden omdat ze relatief snel gebouwd en flexibel ingezet kunnen worden.

… en er zijn wel degelijk alternatieven

  • Opslag: Een alternatief voor gascentrales zijn batterijen om energie op te slaan als de zon schijnt en als het veel waait. Zo was de investering in de Tesla batterijen in Lanklaar een goede en duurzame zet. Op termijn is dit waar we voor kunnen gaan.
  • Een volgende stap die wat soelaas kan brengen is het opslaan van energie in waterstof om die dan later terug om te zetten in elektriciteit.
  • Bovendien produceert Dilsen-Stokkem momenteel de meeste zonne-energie per inwoner. Daar moeten we trots op zijn. Bovendien zijn er nog verdere plannen. Laat ons vooral die groene kaart blijven trekken en niet mee gaan in paniek!

Ik denk dat onze prioriteiten anders moeten liggen.

Bijlagen

INFO 9 december 2020

Voorgaande documenten

Bronvermelding

Written by

janssja

Als geboren en getogen inwoner van Dilsen-Stokkem en Belgiรซ wil ik onze inwoners terug trots maken en laten meewerken aan een toekomst waarin SAMEN centraal staat.